از مداحی پامنبری ها تا فلسفه توزیع قیمه نثار در عاشورا

خبرگزاری مهر، گروه استان ها-شیرین برزگر: آن طور که در تاریخ آمده، تا دوره استقرار حکومت آل بویه (اولین حکومت شیعی ایران) هیچ مراسم علنی برای عزاداری سیدالشهداء (ع) در قزوین برگزار نمی شد و تا آن زمان، علویان و شیعیان در شهرهایی مانند قزوین، در خانه ها و به صورت مخفی، اقدام به برقراری مجالسی در این باب می کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در خاطرات «فرهاد میرزا قاجار» در کتاب «المعاصر و الآثار» که در واقع مرامنامه اتفاقات فرهنگی دوره ناصری (ناصرالدین شاه قاجار) است، آمده که در این دوره، هر روز مجالس روضه خوانی و ذکر مصیبت در قزوین برپا بوده که تاثیراتش تا امروز هم به وضوح دیده می شود. اما قزوینی ها عزاداری های ظهر عاشورا را با شکوه و شوری بی نظیر در جای جای استان برگزار کردند و سینه زنان و موی کنان یاد سالار شهیدان (ع) و یاران بی مانند ایشان را گرامی داشتند.

عزاداری در بقاع متبرکه

عزاداری های مردم قزوین در روز عاشورا که شامل مجالس روضه خوانی و حضور در میادین و محلات شهر در قالب دسته های سینه زن و زنجیرزن بود، در ۲ نوبت صبح و قبل از ظهر برگزار شده؛ همچنین مجالس روضه خوانی صبح در خانه ها، بعدازظهر در تکایا و شب (بعد از نماز مغرب و عشاء) در حسینیه ها یا مساجد برپا می شوند.

در روز شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان هیئات مساجد، تکایا و حسینیه ها، دسته جات عزاداری شان را برای احترام به سمت امامزاده علی (ع)، امامزاده سلطان سید محمد (ع) و امامزاده حسین (ع) روان کردند؛ از آنجایی که این ۳ بقاع متبرکه در قزوین، ۲ در بزرگ ورود و خروج دارند و دسته های مختلف پشت سر هم آمدند و از این ۳ امامزاده رد شده و به مسیرشان ادامه دادند.

دسته های محلات «راه کوشک»، «مغلواک»، «دباغان»، «مسجد محمدیه» و «امامزاده امینه خاتون (س)» از جمله قدیمی ترین دستجات شرکت کننده در عزاداری های عاشورای ۱۳۹۷ بودند که همگی در روز و شب عاشورا در صحن حرم امامزاده حسین(ع) (به قول قزوینی شازده حسین) به انجام مراسم نوحه خوانی و سینه زنی می پردازند.

در روز دهم محرم الحرام، قزوینی ها در ماتم شهادت سرور جوانان اهل بهشت و ۷۲ شهید گلگون کفن دشت کربلا، خانه های «آبدارباشی»، «کبابیان»، «شالباف»، «آقا سیدجمال» و «خیابانی» را به شمایل و هیبت یک تکیه سنتی درست کردند و مجالس صبحگاهی عزاداری را در حالی در منازل یاد شده برگزار کردند که عصرها، تکیه های عمومی میزبان برگزاری مجالس روضه خوانی خواهند بود.

عزاداری های ثابت و سیار

عزاداری قزوینی ها در صبح عاشورا به ۲ نوع ثابت (مستقر) و سیار (در حرکت) تقسیم می شود. حسینیه های این استان از زمان روی کار آمدن صفویان به بعد، در کنار مساجد علم شدند و زن و مرد می توانند در آنجا حضور یابند.

اما قزوینی ها در عزاداری های ثابت یا مستقر روز عاشورا محتوای ویژه ای عرضه کردند. به طوری که تنها منبری های روضه خوان و معمم که درس دین خوانده، سخنرانی خود را در ۳ وضعیت ایراد کردند که ابتدا شرح احکام و مسائل فقهی (به بهانه جمع بودن مردم دور هم)، سپس مطلبی از فلسفه عاشورا و قیام امام حسین(ع) و در مرحله سوم، ذکر مصیبت و وقایع جانگذار دشت نینوا بود که با گریه و زاری عاشقان ابی عبدالله (ع) همراه شد.

بعد از ذکر مصیبت، یک نفر پامنبری، از پائین منبر نوحه ای می خواند که ضرباهنگ داشته و مردم می توانستند با آن سینه بزنند؛ پامنبری هایی که با روضه خوان (منبری) به مجالس او می روند و بدون اینکه شغلشان مداحی باشد و بابت این کار پولی دریافت کند، نوحه خوانی می کنند.

انواع و نحوه توزیع نذورات

هنگام صبح و ظهر عاشورا، در راه خانه ها و مسیرهای عبور دستجات عزاداری سالار شهیدان (ع) از مردم دیار مینودری با شربت زعفران و تخم ریحان یا شیر پذیرایی می شود.

سبک توزیع غذای نذری قزوینی ها در روز عاشورا مانند همیشه خاص و بی نظیر بوده است؛ به طوری که مردم قزوین شناخته شده ترین غذای سنتی قزوین یعنی قیمه نثار را طبخ و در ظهر عاشورا میان فقرا، مستمندان و مردم عزادار کوی و برزن توزیع می کنند. برخی پژوهشگران وجه تسمیه قیمه نثار را پخت آن در روز عاشورا می دانند و معتقدند چون این غذای سنتی نثار روح سیدالشهداء (ع) می شود، به «قیمه نثار» مشهور شده است.

 همچنین قیمه نثار به به ۲ صورت نهار و شام در عصر و شب عاشورا پخته و بین عزاداران قزوینی تقسیم می شود. پس از اینکه قیمه نثار طبخ شد، به صورت مجمع (سینی بزرگ) های ۳ یا ۴ نفره بین نذری بگیران پخش شده و افراد دور هم و روی همین مجمع (به گویش قزوینی: مرجُمه) به خوردن غذا مشغول می شوند.

اعزام ۱۲۰۰ مبلغ به هیئات عزاداری

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی استان قزوین در گفتگو با مهر، برپایی نماز جماعت ظهر عاشورا را مهمترین فریضه عبادی و تبلیغی این روز توصیف کرد و گفت: خوشبختانه نماز ظهر عاشورای امسال در جای جای استان با شکوه بی مانندی برگزار می شود که در شهر قزوین، این نماز نمادین و دشمن شکن به امامت آیت الله عابدینی، نماینده ولی فقیه در استان ادا می شود.

حجت الاسلام عباس نظری با اشاره به اقدامات سازمان تبلیغات برای برگزاری هر چه سودمندتر آیین های عزاداری سیدالشهداء (ع) در نقاط مختلف استان، افزود: در این راستا حدود ۱۲۰۰ مبلغ و روحانی آموزش دیده به نواحی مختلف استان قزوین اعزام کرده ایم تا بتوانند هیئات و مراسم عزاداری را به بهترین و مفیدترین شکل ممکن که در آن اهداف و پیام عاشورا به شکل مطلوبی به مردم منتقل شود، مدیریت کنند.

وی «قمه زنی» را از آسیب های عزاداری روز عاشورا در برخی نواحی استان دانست و ادامه داد: خوشبختانه این آیین مطرود یکی دو سالی است که در سطح شهرستان قزوین مشاهده نشده، اما در بعضی از روستاهای استان هنوز دیده می شود که قصد داریم با اقدام های مناسب فرهنگی و تربیتی، آگاهی های لازم را در مردم دوستدار قیام حسینی ایجاد کنیم و برای همیشه این آیین دشمن شادکن را از بین ببریم.

کد خبر 4407604

منبع: مهر

کلیدواژه: تبلیغات اسلامی قزوین عاشورا عباس نظری ماه محرم ماه محرم کرمانشاه خبرگزاری مهر بوشهر مشهد شهرکرد گرگان مراسم عزاداری عاشورا سانحه تصادف شیراز بیرجند مجلس شورای اسلامی احتکار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۶۹۷۸۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری یادواره ۷۲۸شهید والامقام شهرستان سلماس 

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،حجت الاسلام دیر باز نماینده مردم اذربایجان غربی در خبرگان رهبری در ایین با اشاره به جان فشانی شهدای انقلاب اسلامی گفت: شهدا با نثار خون پاک خود عزت و اقتدار را به ملت ایران اسلامی به ارمغان اوردند 

او با اشاره به خصایص و سیره و روش شهدای انقلاب اسلامی بخصوص شهدای سلماس کفت؛ شهدا با نثار خون پاک خود درخت تنومند انقلاب اسلامی را ابیاری کردند. 

حجت الاسلام دیرباز همچنین به توطئه‌های دشمنان شوم دشمنان افزود: ملت ایران اسلامی با اطلاعات از فرامین رهبر معظم انقلاب و با هوشیاری و بصیریت تمامی نقشه‌های شوم دشمنان را نقش بر اب کردند 

این ایین با شکوه با مداحی حاج مهدی رسولی از مداحان برجسته کشوری به کار خود پایان داد.